Rozporządzenie MAR

Kluczowe informacje dotyczące regulacji rynku

Rozporządzenie MAR, czyli Rozporządzenie w sprawie nadużyć na rynku, to fundamentalny akt prawny, który odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu transparentności na rynkach finansowych Unii Europejskiej. Od momentu jego wprowadzenia, miało ono na celu zwalczanie manipulacji rynkowych oraz zapobieganie nadużyciom związanym z obrotem poufnymi informacjami.

1. Czym jest rozporządzenie MAR?

Rozporządzenie MAR, w pełni nazwane Market Abuse Regulation, obowiązuje na terenie całej Unii Europejskiej od 3 lipca 2016 roku. Jego głównym celem jest ochrona uczciwości rynków kapitałowych oraz zapewnienie równych warunków działania dla wszystkich uczestników rynku. Reguluje ono kwestie dotyczące ujawniania informacji poufnych, manipulacji na rynku oraz zakazu tzw. insider tradingu, czyli wykorzystywania poufnych informacji do zawierania transakcji.

MAR powstało w odpowiedzi na rosnące obawy o nadużycia i nieuczciwe praktyki, które mogłyby negatywnie wpłynąć na zaufanie do rynków finansowych. Wprowadzenie rozporządzenia było częścią szerszych działań mających na celu poprawę regulacji rynków kapitałowych, szczególnie po kryzysie finansowym z 2008 roku.

2. Zakres stosowania rozporządzenia MAR

Rozporządzenie MAR ma bardzo szeroki zakres stosowania, obejmując różnorodne podmioty i rynki finansowe. Zostało zaprojektowane, aby przeciwdziałać nadużyciom i nieuczciwym praktykom na rynkach kapitałowych oraz zapewniać transparentność i równość w dostępie do informacji.

Jakie podmioty obejmuje MAR?

Rozporządzenie MAR dotyczy przede wszystkim spółek publicznych, które są notowane na giełdach papierów wartościowych, a także osób pełniących kluczowe funkcje w tych spółkach. Jednak jego przepisy mają również zastosowanie do szerokiej grupy innych uczestników rynku, w tym:

• Maklerów giełdowych i domów maklerskich
• Funduszy inwestycyjnych
• Instytucji finansowych
• Inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych
• Przedstawicieli organów nadzoru
•  

MAR obejmuje zarówno rynek regulowany, jak i tzw. wielostronne systemy obrotu (MTF) oraz organizowane systemy obrotu (OTF). Oznacza to, że każda transakcja lub działanie mające miejsce na rynkach kapitałowych UE może podlegać jego przepisom.

Wyjątki od stosowania MAR

Choć MAR ma szeroki zakres, istnieją pewne wyjątki. Na przykład, pewne transakcje, które nie wpływają na rynek, mogą być wyłączone z zakresu regulacji. Również w przypadkach, gdy transakcje mają miejsce poza granicami Unii Europejskiej i nie mają bezpośredniego wpływu na rynek UE, MAR może nie mieć zastosowania. Ważne jest jednak, aby każdy uczestnik rynku dokładnie ocenił swoje obowiązki, aby uniknąć nieumyślnego naruszenia regulacji.

3. Definicje kluczowych pojęć

Aby w pełni zrozumieć rozporządzenie MAR, konieczne jest zapoznanie się z kluczowymi definicjami, które stanowią fundament dla zrozumienia przepisów.

Informacja poufna

Informacja poufna to wszelkie dane, które nie zostały jeszcze publicznie ujawnione, a które, po ich ujawnieniu, mogłyby mieć istotny wpływ na wartość instrumentów finansowych. Przykłady informacji poufnych to:

• Wyniki finansowe spółki przed ich publikacją
• Planowane fuzje i przejęcia
• Ważne zmiany w strukturze zarządu
• Przyszłe wypłaty dywidend

Manipulacja na rynku

Manipulacja na rynku odnosi się do wszelkich działań, które sztucznie wpływają na cenę instrumentów finansowych. Mogą to być np. działania mające na celu wprowadzenie w błąd innych uczestników rynku poprzez fałszywe informacje, działania w celu stworzenia wrażenia zwiększonego popytu lub podaży, czy też działania zmierzające do manipulacji algorytmów transakcyjnych.

Insider trading

Insider trading polega na wykorzystywaniu niepublicznych informacji poufnych przez osoby mające dostęp do takich informacji w celu zawarcia transakcji na rynku. Osoby te mogą być członkami zarządu, pracownikami spółki, audytorami, a także członkami rodziny osób mających dostęp do tych informacji.

4. Obowiązki wynikające z MAR

Obowiązki spółek publicznych

Spółki notowane na giełdach mają obowiązek bezzwłocznie ujawniać wszelkie informacje poufne, które mogą mieć wpływ na cenę ich akcji. Każde opóźnienie w publikacji takich informacji musi być odpowiednio uzasadnione i raportowane do organu nadzoru, takiego jak KNF (Komisja Nadzoru Finansowego).

Obowiązki zarządów i pracowników

Zarządy oraz kluczowi pracownicy spółek mają obowiązek raportowania swoich transakcji na akcjach spółki, zwłaszcza jeśli te transakcje mają miejsce w określonym czasie przed publikacją ważnych informacji (tzw. "okres zamknięty"). Jest to istotne, aby zapobiec nadużyciom wynikającym z wykorzystania informacji poufnych.

Obowiązki inwestorów

Inwestorzy, zarówno instytucjonalni, jak i indywidualni, muszą unikać wszelkich działań, które mogłyby zostać uznane za manipulację rynkową. Mają także obowiązek informowania odpowiednich organów nadzoru o wszelkich działaniach, które mogłyby wskazywać na możliwość wystąpienia nadużyć.

5. Insider Trading

Co to jest insider trading?

Insider trading to poważne naruszenie prawa, polegające na wykorzystaniu niepublicznych informacji poufnych do dokonania transakcji finansowych. Osoby, które mają dostęp do takich informacji, są zobowiązane do ich nieujawniania ani niekorzystania z nich do osobistych korzyści.

Przykłady insider trading

• Członek zarządu spółki dowiaduje się, że firma planuje fuzję, która znacząco podniesie cenę akcji. Przed ogłoszeniem fuzji, kupuje duże ilości akcji firmy, licząc na wzrost ich wartości po ogłoszeniu.
• Pracownik księgowości ma dostęp do wyników finansowych spółki przed ich publikacją. Sprzedaje akcje firmy, wiedząc, że wyniki będą gorsze od prognoz, co spowoduje spadek ich wartości.

Kary za insider trading

Kary za insider trading są bardzo surowe i obejmują:

• Wysokie grzywny finansowe (często liczone w milionach euro)
• Zakaz pełnienia funkcji zarządczych w spółkach publicznych
• Kara pozbawienia wolności nawet do kilku lat

6. Manipulacje na rynku

Przykłady manipulacji

Manipulacje na rynku mogą przybierać różne formy, m.in.:

• Tworzenie fałszywych informacji w celu wprowadzenia w błąd innych inwestorów (np. fałszywe ogłoszenia dotyczące wyników finansowych).
• Transakcje o charakterze "wash trade", czyli kupowanie i sprzedawanie tego samego instrumentu finansowego w celu sztucznego podniesienia jego ceny.
• "Spoofing" – składanie dużych zleceń kupna lub sprzedaży, które są później szybko anulowane, aby stworzyć fałszywe wrażenie zainteresowania rynkiem.

Środki zapobiegawcze przeciw manipulacjom

Aby zapobiec manipulacjom, rozporządzenie MAR wymaga od firm stosowania odpowiednich procedur wewnętrznych, w tym systemów monitorowania transakcji oraz raportowania podejrzanych działań do odpowiednich organów nadzoru. Organizacje muszą również kształcić swoich pracowników, aby zrozumieli ryzyko manipulacji rynkowej i wiedzieli, jak im zapobiegać.

Konsekwencje manipulacji

Manipulacje rynkowe mają poważne konsekwencje dla wszystkich uczestników rynku. Oprócz grzywien i kar więzienia, osoby odpowiedzialne za manipulacje mogą spotkać się z zakazem wykonywania zawodu w sektorze finansowym oraz utratą reputacji zarówno osobistej, jak i swojej firmy.

7. Obowiązki raportowania

Co należy raportować zgodnie z MAR?

Spółki i osoby pełniące kluczowe funkcje w spółkach publicznych muszą regularnie raportować wszystkie transakcje związane z akcjami spółki. Każda transakcja, która mogłaby mieć wpływ na wartość akcji lub innych instrumentów finansowych, powinna być niezwłocznie zgłoszona do odpowiednich organów nadzoru.

Kiedy należy raportować informację poufną?

Informacje poufne, takie jak wyniki finansowe, plany dotyczące fuzji czy zmiany w zarządzie, muszą być raportowane natychmiast, chyba że spółka zdecyduje się na opóźnienie ich ujawnienia z uzasadnionych powodów. Takie opóźnienie musi być jednak zgłoszone i uzasadnione organom nadzoru.

Kwestie związane z rozporządzeniem MAR stanowią duże zainteresowanie Komisji Nadzoru Finansowego.

FAQ dotyczące rozporządzenia MAR

1. Jak rozpoznać insider trading? Insider trading polega na wykorzystaniu niepublicznych, poufnych informacji do zawierania transakcji na rynku. Może to obejmować zakup lub sprzedaż akcji przed publicznym ujawnieniem informacji, które mogą mieć wpływ na wartość tych akcji.
2. Jakie są konsekwencje manipulacji rynkowej? Konsekwencje manipulacji mogą obejmować wysokie grzywny, a w niektórych przypadkach także karę pozbawienia wolności. Manipulacje rynkowe mogą zakłócać naturalne siły podaży i popytu, co prowadzi do strat dla innych uczestników rynku.
3. Kiedy informacja poufna powinna być ujawniona? Informacje poufne muszą być ujawniane jak najszybciej, aby zapewnić transparentność rynku. Opóźnienie w ujawnieniu informacji może prowadzić do naruszenia przepisów MAR.
4. Czy każdy inwestor podlega MAR? Rozporządzenie MAR dotyczy wszystkich uczestników rynku kapitałowego, jednak szczególne obowiązki spoczywają na podmiotach zarządzających oraz osobach pełniących funkcje w spółkach publicznych.
5. Czy istnieją wyjątki od obowiązku raportowania? Tak, istnieją pewne wyjątki. Na przykład, w niektórych przypadkach można opóźnić publikację informacji poufnych, jeśli natychmiastowe ujawnienie mogłoby zaszkodzić uzasadnionym interesom spółki.
6. Jakie są najczęstsze błędy związane z raportowaniem? Najczęstsze błędy to niepełne raportowanie, opóźnione ujawnianie informacji oraz niewłaściwa ocena tego, co stanowi informację poufną.

Skontaktuj się z nami

tel. 690 519 875

poczta@kancelariabaraniak.pl

Podane dane osobowe przetwarzane będą w celu i w zakresie niezbędnym do udzielenia odpowiedzi na przesłaną wiadomość. KLIKNIJ i zapoznaj się ze sposobem przetwarzania Twoich danych.